Pomiary batymetryczne

Pomiary batymetryczne wykonuje się, by poznać kształt dna zbiorników i cieków wodnych (m.in. rzeki, sztuczne zbiorniki wodne, jeziora). Cele pomiarów mogą być bardzo różne. W celach przykładowych można tu wymienić sporządzanie map batymetrycznych dna akwenów wodnych na potrzeby żeglugi, kontrola żeglowności kanałów i portów, określanie stopnia załadowania zbiorników retencyjnych i osadowych, wyznaczanie dostępnej ilości wody w zbiornikach, lokalizowanie obiektów leżących na dnie itp. Mapy batymetryczne to specjalistyczne mapy przedstawiające ukształtowanie dna zbiorników i akwenów wodnych, takich jak jeziora, rzeki czy morza. Mapa batymetryczna jest tworzona przy użyciu echosondy i urządzenia GPS. Echosonda emituje fale dźwiękowe, które odbijają się od dna i wracają do czujnika, gdzie są przetwarzane na sygnał elektryczny. Następnie sygnał ten jest przekształcany na dane cyfrowe przez specjalne oprogramowanie. Dzięki połączeniu tych danych z informacjami o położeniu GPS, możliwe jest dokładne odwzorowanie głębokości i ukształtowania dna na mapie batymetrycznej.

Dno obszaru pokrytego wodą jest z natury trudno dostępne, a co za tym idzie, trudno odwzorować jego ukształtowanie. W chwili obecnej do wykonywania pomiarów stosuje się jednostki pływające wyposażone w echosondę rejestrującą głębokość oraz odbiornik GPS wyznaczający precyzyjną pozycję jednostki. Odpowiednie oprogramowanie gwarantuje jednoczesne wykonywanie pomiaru przez echosondę oraz odbiornik GPS. Umożliwia to gromadzenie współrzędnych XYZ punktów reprezentujących dno zbiornika.

Bardzo obiecującym narzędziem, które coraz częściej jest wykorzystywane w pomiarach batymetrycznych, są niewielkie łódki sterowane droga radiową. Jednostki te, podobnie jak ich pełnowymiarowe odpowiedniki, są wyposażone w echosondę i GPS. Mogą pływać w trybie manualnym, sterowane przez operatora lub w trybie autonomicznym, według zaprogramowanej trasy. Ich zaletami są niewielkie zanurzenie, rozmiary oraz zwrotność. To umożliwia im operowanie na akwenach niedostępnych dla jednostek większych.

Istotna jest też kwestia bezpieczeństwa, gdyż jako jednostki bezzałogowe eliminują narażenie człowieka na potencjalne zagrożenia związane z pomiarami głębokości cieków i na akwenach wodnych.

Efektem pomiarów batymetrycznych jest trójwymiarowy, metryczny model dna akwenu wodnego, który można udostępniać w postaci map warstwicowych lub modeli numerycznych, w celu prowadzenia dalszych opracowań.